Klasbak

Heb je een passie voor erfgoed? Weet je vanalles te vertellen over de (lokale) geschiedenis? Meester in een bijzonder ambacht? Taalvirtuoos in het plaatselijke dialect? Maar heb je vooral zin om jouw kennis te delen met kinderen en jongeren? Wordt dan één van onze klasbakken!

Klasbak: wat is me dat?

Als klasbak trek je naar de scholen en deel je jouw passie en kennis met de leerlingen. Want ervaringen uit de praktijk zijn nu eenmaal een pak inspirerender dan saaie handboeken. Bovendien zijn leerkrachten vaak heel dankbaar dat ze een beroep kunnen doen op een externe om bepaalde onderwerpen in hun lessen uit te diepe.
Heb je nog geen ervaring met voor de klas te staan? Ook dat is geen probleem. De erfgoedwerkers van ZENDER helpen je graag .

Hoe bereid ik me voor?

Via onderstaande links biedt FARO al heel wat houvast voor wie nieuw is voor de klas.

Basis

Uitbreiding

Vergoeding

Klasbakken die in Pajottenland & Zennevallei naar de klas trekken, bieden we een vrijwilligerscontract aan. Zo ben je verzekerd. Ook vergoeden we de afgelegde kilometers met je eigen wagen of betalen we je onkosten voor het openbaarvervoer terug. Neem hiervoor contact op met Nina of Marjolein.
Sta je voor de klas buiten onze regio? Dan maak je lokaal je eigen afspraken.

Erfgoedklasbakken aan het werk

Wiki ❤ Pajot Zenne

ZENDER organiseert in samenwerking met Wikimedia België deze zomer opnieuw een regionale fotowedstrijd. Onder de noemer Wiki Loves Pajot Zenne wordt er opzoek gegaan naar de mooiste foto’s van wat het Pajottenland en de Zennevallei te bieden hebben. Extra aandacht en prijzen gaan deze editie naar beeldmateriaal van immaterieel erfgoed in de streek. Dit jaar viert de UNESCO-conventie over immaterieel erfgoed immers haar 20ste verjaardag. Redenen genoeg dus om mee te doen.

Haal je fototoestel uit de kast, zorg dat je mobiele telefoon opgeladen is, blink je macro-, tele- lenzen op, trek er deze zomer in onze regio op uit en win eeuwige roem als fotograaf. Tussen 1 juli en 30 september organiseert ZENDER in het Pajottenland en de Zennevallei een regionale fotowedstrijd in kader van Wiki loves Heritage. Bovendien doen alle foto’s uit de wedstrijd Wiki Loves Pajot Zenne ook mee met de nationale wedstrijd. Maakte je een foto van een immateriële erfgoedpraktijk dan doe je meteen ook mee met de internationale Wiki loves living heritage campagne.

Meer online zichtbaarheid

Meer en mooiere foto’s online toegankelijk maken voor iedereen. Dat is één van de voornaamste doelstellingen van deze wedstrijd. Bovendien is het treffend dat in een streek waar meer dan 50 % van de  cultureel erfgoedactoren enkel  rond immaterieel erfgoed werken, er zo weinig beeldmateriaal van de tradities, ambachten, feesten, optochten … online te vinden is. Hier wil ZENDER dan ook graag verandering in brengen. In kader van het project Pajottenland 2.0 werkt de organisatie al aan het verhogen van de beschikbare informatie over erfgoed en cultuur in de streek via artikels op Wikipedia. Hier komt met de fotowedstrijd een welgekomen extra visueel luik bij. Beelden zeggen immers meer dan woorden en op het internet is dat zeker niet anders.

Fotografisch talent in de kijker zetten

Met de wedstrijd wil ZENDER ook het fotografisch talent uit de streek een platform bieden. De laureaten worden in het najaar tentoongesteld en ook het streekmagazine PenZine wijdt een artikel aan de wedstrijd. Maar daar stopt het niet. De beste foto van immaterieel erfgoed uit de streek zullen in de zomer van 2024 te bewonderen zijn in kader van de openlucht expo Out Of Office.

Wedstrijd in kader van het project Pajottenland 2.0

Inventarisatie

Wat er in de ondergrond aan archeologie verborgen zit is vaak moeilijk zichtbaar. Na een archeologisch onderzoek wordt de opgravingssite meestal weer bedekt met aarde. Het komt ook voor dat er op een plek nog geen archeologisch onderzoek is verricht, maar dat op basis van geschreven bronnen of kaartmateriaal verwacht kan worden dat er sporen uit het verleden te vinden zijn. Om snel input te kunnen geven in archeologische vraagstukken is het belangrijk om deze kennis op een overzichtelijke manier bij te houden. Het vertrekpunt bij deze inventarisering is de CAI. Alle punten worden nagekeken en aangevuld. Op basis daarvan is het mogelijk om kaarten in GIS te maken die een overzicht geven van gekende archeologie in de IOED-gemeenten binnen een bepaald tijdsvak of thema. Daarnaast wordt ook een digitale bibliotheek opgesteld, waarin archeologische publicaties die betrekking hebben op de IOED-gemeenten worden gearchiveerd.

Verdedigingslijn Ninove-Waver

Deze zuidelijke aftakking van de KW-linie loopt door het Pajottenland en Zennevallei en is thans weinig tot niet ontsloten. Naar aanleiding van de 80ste verjaardag van WOII willen we deze verdedigingslinie beter ontsluiten en onderzoeken hoe en of we nog extra informatie over deze kunnen opsporen en publiekelijk toegankelijk maken. We maken hiervoor gebruik van verschillende Wikimedia platformen (Wikipedia, Wikidata, Commons en QR-pedia) en stimuleren actoren in de streek om meer info over de bunkerlinie voor het grote publiek te ontsluiten.

Ontdek de resultaten!

Meer weten over de aftakking in onze streek? Lees dan hier verder

Landschapslezen

Een landschap kan ons veel vertellen, het is eigenlijk een levend geschiedenisboek. Toch is het niet zo gemakkelijk leesbaar. Je moet namelijk verschillende lagen en verhalen achterhalen. Zo krijg je nieuwe inzichten in het verleden, het heden én de toekomst van het landschap. Daarnaast is het ook een fysieke beleving. Je ervaart het landschap met haar heuvels en dalen, wind en zon, geluiden en ondergronden. Waarneming, herinnering en verbeelding wisselen elkaar voortdurend af. Om inzicht te krijgen in het landschap nam landschapslezer Joris Capenberghs ons mee op pad. Zijn lezing van ons landschap vind je in onze online-publicatie ‘Landschapslezen’. Je vind er ook een bibliografie rond landschap, landschapslezen en wandelen en een verwijzing naar enkele handige instrumenten die je helpen als je zelf met landschapslezen aan de slag wil gaan als individu of begeleider.

Meer weten over dit project? Neem dan contact op met Jona

Lees de publicatie hier.

Kapellen

Een gevolg van het katholiek reveil is de groei van de volksdevotie en het verschijnen van tal van 19de eeuwse kapellen in het landschap. Talrijke bedevaart- of doortochtkapellen liggen op de bedevaart-routes naar o.m. de basiliek van Halle. Verder staan er talrijke devotiekapellen van allerlei types op de kruising van wegen, bij hoevegebouwen en op akkers. De kapellen vormen samen met andere elementen, zoals hagen en bomen, de het kenmerkende landschap in deze gemeenten. Vele van deze kapellen worden vandaag niet meer beheerd en zijn in slechte staat. Slechts enkele zijn opgenomen in de inventaris onroerend erfgoed. Met het oog op waardering en restauratie van de meest waardevolle kapellen is gestart met de inventarisatie van dit klein erfgoed.

Funerair erfgoed

Naast immaterieel en cultureel erfgoed vormt ook funerair erfgoed een belangrijk onderdeel van onze geschiedenis. Begraafplaatsen zijn niet enkel van belang ter nagedachtenis van dierbaren, het is een plek om doden te begraven, maar ook op cultureel vlak zijn ze enorm waardevol, als historische getuigenis van de lokale geschiedenis en als kunstuiting. Vaak zijn ze een groene oase en een rustplaats in een bebouwde omgeving. Fauna en flora, beeldhouwkunst, landschapsarchitectuur, dichtkunst en lokale geschiedenis bepalen het karakter van de begraafplaats. Ons funerair erfgoed wordt echter meer en meer bedreigd. Veel graven dreigen namelijk te verdwijnen wanneer de familieleden de grafzorg stopzetten. Ook moeten historische begraafplaatsen in het centrum vaak plaats maken voor pleinen of parkeerplaatsen. Bovendien vormen ook verwaarlozing en vandalisme een gevaar voor de begraafplaats zelf en voor de graftekens, die niet enkel de herinnering aan een persoon levend houden, maar ook bepalend zijn voor het karakter en de beleving van de begraafplaats. Vanuit de IOED willen we gemeenten dan ook ondersteunen bij de inventarisatie, de waardering en het kwalitatief beheer van lokale begraafplaatsen. Zo kunnen graven, graftekens en grafmonumenten met lokaal of bovenlokaal belang bewaard en eventueel gerestaureerd worden, ook na het vervallen van de concessie.

QR-PZ

QR-PZ is een project om QR-codes in het landschap van Pajottenland en Zennevallei te integreren. Dit met als doel om erfgoed te ontsluiten op een respectvolle manier t.o.v. haar omgeving met een interactieve, steeds up-to-date en persoonlijke aanpak. In het Pajottenland en de Zennevallei krioelt het van bijzondere plekken. Met dit project kunnen gemeenten en/of andere initiatiefnemers de verhalen achter deze plekken delen met hun bewoners en bezoekers door ze op de digitale kaart te zetten en ze te ontsluiten met een QR-code die gelinkt is aan de wikipediapagina over de plek of relict.

7 redenen om aan de slag te gaan met QR-PZ
  • Respect voor de omgeving: Door de kleine omvang is er geen visuele verstoring van de omgeving.  De sticker kan ook aangebracht worden op bestaande informatie- en/of rustinfrastuur van andere partners en hierdoor aanvullend werken. Zo voorkomen we ook nog eens een wildgroei aan borden. Win-win dus!
  • Persoonlijkere en interactievere beleving: Het publiek gebruikt zijn eigen smartphone en ervaart hierdoor het onderwerp veel persoonlijker en interactiever.
  • Meertalig: Door het gebruik van de QR-pedia technologie wordt de taal automatisch aangepast aan de ingestelde taal van de smartphone van de gebruiker. Ideaal voor de toeristische ontsluiting dus.
  • Crowdsourcing: Wikipedia beschikt over de grootste gebruikerscommunity ter wereld. Perfect dus om de bewoners van de streek zelf aan de slag te laten gaan met het erfgoed uit de streek.
  • Uniformiteit: Een consistente vormgeving voor de duiding van erfgoedsites is erg belangrijk. Dankzij QR-PZ kan je gebruik maken van onze flexibele huisstijl voor erfgoedontsluiting in de open ruimte.
  • Duurzaam: We leven in een maatschappij waar de ontwikkelingen zich snel opvolgen. Hierdoor kunnen infoborden zowel qua inhoud als qua vormgeving snel gedateerd zijn. Met QR-codes pas je je informatie makkelijk en snel aan. Door het tijdloze ontwerp van de bordjes, ben je nooit uit de mode en steeds up-to-date.
  • Haalbaar, praktisch, goedkoop en snel in uitvoering: QR-PZ is een realistisch project dat ook praktisch toepasbaar is. Het is reeds volledig uitgewerkt (het materiaalgebruik, technische tekeningen, raming …) en een voorontwerp is dus niet meer nodig. Hierdoor kan het snel in uitvoering gebracht worden en kan de kostprijs gedrukt worden.

Kortom kan je met deze minimale weergave een bron van informatie aan de bezoekers aanbieden. Het biedt ook een kans om monumenten, landschappen of waardevolle objecten tot leven te laten komen.

Het draaiboek en de sjablonen

Het draaiboek bevat een stap voor stap handleiding van de gebruikte tools en platformen zoals QR-pedia en Canva. Je vindt er tevens een link naar de sjablonen, een stappenplan en voorbeelden van collegebesluiten die je kan gebruiken om toestemming voor het traject bij je CBS te verkrijgen.

Heb je vragen of nood aan extra ondersteuning? Neem dan contact op met Hilke.